20 maart was het zover, ‘De uitvinding van de leeszaal’, het boek, verscheen en werd gepresenteerd bij Van Gennep in Rotterdam.
Vandaag is het alweer 28 maart. Ik kijk naar de foto’s, want natuurlijk zijn er foto’s van die dag, en ik krijg onmiddellijk weer dat warme gevoel.
Ik was er samen met Marlies. Hoe vaak zei zij niet: Hier word ik blij van. En dat is zo’n beetje de beste omschrijving die ik van die dag kan geven.
Het begon bij boekhandel Van Gennep, een fijne boekhandel op loopafstand van Rotterdam CS.
De gezellige boekhandel stroomde in een oogwenk vol met vrienden van de Leeszaal, mensen die samen het verschijnen van hun boek wilden vieren.
Maurice Specht deed de aftrap met een vlammende speech, gevolgd door Bas Kwakman, directeur van Stichting Poetry International, wiens toespraak hier te lezen is.
Na dit eerste gedeelte, verplaatste het publiek zich fietsend of lopend naar de leeszaal zelf. Een hele stoet volgde Joke van der Zwaard door het oude westen van Rotterdam. Lenteachtig weer, een paar tafeltjes hier en daar op de stoep, het einde van een werkdag in een grote, bruisende, multiculturele stad, en er gebeurt iets wonderbaarlijks:
Hoi Joke, heb je vandaag zoveel mensen bij je?
Hey Joke, nog gefeliciteerd met je boek!
Roepen en zwaaien en lachen, van alle kanten en naar alle kanten. Joke is niet anders gewend, dat is duidelijk. Iedereen kent haar. Totaal normaal dit.
Marlies kijkt naar me: Het lijkt wel een dorp!
We bereiken het pleintje waar een aantal kinderen aan het voetballen zijn. Daarachter de leeszaal, de deuren wijd open, tjokvol met bezoekers, vrijwilligers en kinderen.
Joke neemt het woord, het woord van een militante optimist, net als Maurice Specht, gepassioneerd en bekwaam en volhardend. Nee, ze hadden geen kant-en-klaarconcept, nee, ze zijn eerst met iedereen gaan praten, en daar zijn ze achteraf blij om. Een speech die mij diep raakt, die later ook nog eens versterkt wordt door Maarten Hajer, Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), die stelt, dat het plein pas een openbare ruimte werd door en met de komst van de leeszaal. Joke heeft het over veel voor- en zo nu en dan wat tegenspoed. Ze noemt een voorbeeld. Veel mensen hebben problemen met lezen en schrijven. Er zijn speciale boeken voor mensen die moeite hebben met lezen, daar is dan weer een stichting voor. Dus had zij aan die stichting gevraagd of de leeszaal ook van die boeken mocht hebben. Nee, dat mocht niet, “want daar doen jullie niet aan”. Zo gaan die dingen. Marlies kijkt naar me: Wat is er? Ik schaam me dood. Joke neemt de dingen zoals ze zijn, gaat met eenzelfde energie en inzet verder. Ze sluit haar korte toespraak af met: Mensen hebben een plek nodig waar ze mekaar kunnen ontmoeten.
En dan is er muziek en wordt er gedanst en is er feest, alleen nog maar blijdschap en trots en het weten iets geweldigs samen bereikt te hebben.
Mark Deckers riep het ook al op twitter, maar het kan geen kwaad om het nog eens te zeggen: Koop het boek, leen het boek, lees het boek en ga eens langs bij Leeszaal West, ervaar het zelf, overtuig je er zelf van dat het kan.
Jullie bedankt!